اسید نیتریک | Nitric Acid

Description

اسید نیتریک (Nitric Acid) چیست؟

اسید نیتریک که نام دیگر آن نیتریک اسی یا جوهر شوره است، یک اسید معدنی بسیار قوی با فرمول شیمیایی HNO₃ است. ترکیب خالص آن بی‌رنگ است، اما با گذشت زمان به دلیل تجزیه به اکسیدهای نیتروژن و آب، به مرور زردرنگ می‌شود.

اسید نیتریک مایعی خورنده است که توسط اکسیداسیون آمونیاک و  واکنش احیائی با آب تهیه می‌شود. این ماده در حالت خالص مایعی بی رنگ است که در دمای -42 درجه سانتی گراد ذوب و در دمای 83 درجه می جوشد. در صورتی که جوشش در نور انجام شود و محیط اتاق باشد و در 41.6- درجه سانتی‌گراد ذوب شده ، تولید مایع بی‌رنگی می‌کند. امروزه در تولید صنعتی این ماده، آمونیاک بعنوان ماده اولیه استفاده می‌شود و برای این کار لازم است که ماده اولیه را با هوا به اکسید نیتروژن تبدیل کرد.

PH در اسید نیتریک

اسید نیتریک یک اسید قوی با pH بین ۰٫۱ تا ۰٫۳ است. این ماده بسیار خورنده و سمی است و می‌تواند باعث سوختگی شدید پوست، چشم‌ها و دستگاه تنفسی شود. اسید نیتریک با فلزات واکنش داده و نمک‌های نیترات را تشکیل می‌دهد. این ماده همچنین با هیدروکسیدها واکنش داده و اسید نیتریک مضاعف را تشکیل می‌دهد.

نمک اسید نیتریک

نمک اسید نیتریک به ترکیبی گفته می‌شود که از ترکیب اسید نیتریک با یک باز تشکیل می‌شود. نمک‌های اسید نیتریک معمولاً به صورت جامد هستند و در آب به خوبی حل می‌شوند.

نمونه‌هایی از نمک‌های اسید نیتریک عبارتند از:

• نیترات سدیم (NaNO₃)
• نیترات پتاسیم (KNO₃)
• نیترات کلسیم (Ca(NO₃)₂)
• نیترات سرب (Pb(NO₃)₂)
• نیترات نقره (AgNO₃)

کاربرد نیتریک اسید در صنایع مختلف

1- تولید کودها:

اسید نیتریک برای تولید نیترات آمونیوم، که یک عنصر کلیدی در بسیاری از کودها است، استفاده می‌شود. در تهیه کودهای شیمیایی (کشاورزی) از قبیل کودهای نیتروفسفات، نیترات، کودهای مخلوط و … کاربرد دارد.

2- تولید مواد منفجره:

در تولید مواد منفجره مانند دینامیت و TNT استفاده می‌شود.

3- تولید رنگ‌ها و رنگدانه‌ها:

در تولید رنگ‌ها و رنگدانه‌ها مانند قرمز هندی و زرد کادمیوم استفاده می‌شود.

4- تولید داروها:

در تولید برخی داروها مانند آسپرین و نیتروگلیسیرین استفاده می‌شود.

5- تولید مواد غذایی:

در تولید برخی مواد غذایی مانند گوشت دودی و ماهی دودی استفاده می‌شود.

6- تولید مواد شیمیایی دیگر:

در تولید مواد شیمیایی دیگر مانند اسید سولفوریک و اسید فسفریک استفاده می‌شود.

همچنین اسید نیتریک در این صنایع هم کاربرد دارد:

•  در صنایع چاپ
• تولید نیترات‌های معدنی و آلی (نیترات آمونیوم، نیترات سدیم و نیترات پتاسیم)
• اسیدشویی تجهیزات صنعتی
• مقاوم سازی در برابر خوردگی
• آبکاری
• جداسازی طلا و نقره ( مقاله استخراج طلا با مواد شیمیایی را بخوانید)
• و در صنایع الکترولیز بسیار مصرف دارد.

فلزات مقاوم در برابر اسید نیتریک

فلزات مقاوم در برابر اسید نیتریک به فلزاتی گفته می‌شود که در برابر واکنش با اسید نیتریک پایدار هستند. این فلزات معمولاً دارای انرژی یونیزه شدن بالایی هستند، که به این معنی است که الکترون‌های آنها به راحتی از آنها جدا نمی‌شوند.

برخی از فلزات مقاوم در برابر اسید نیتریک عبارتند از:

• پلاتین
• پالادیوم
• ایریدیوم
• روتنیم
• اوسمیوم
• طلا
• تانتال
• رینیم

این فلزات در برابر واکنش با اسید نیتریک در هر غلظتی مقاوم هستند.

فلزات دیگر نیز ممکن است در برابر واکنش با اسید نیتریک در غلظت‌های پایین مقاوم باشند. به عنوان مثال، مس در برابر واکنش با اسید نیتریک رقیق مقاوم است، اما در برابر اسید نیتریک غلیظ واکنش می‌دهد.

فلزاتی که در برابر واکنش با اسید نیتریک مقاوم نیستند عبارتند از:

• آهن
• مس
• نیکل
• روی
• سرب
• آلومینیوم
• سیلیکون
• ژرمانیوم

این فلزات در برابر واکنش با اسید نیتریک در هر غلظتی واکنش می‌دهند.

تست شهاب سنگ با اسید نیتریک

تست شهاب سنگ با اسید نیتریک یک روش آزمایشی است که برای تشخیص شهاب سنگ از سنگ‌های زمینی استفاده می‌شود. در این آزمایش، یک قطعه کوچک از سنگ مورد آزمایش در اسید نیتریک رقیق قرار می‌گیرد.

• اگر سنگ شهاب سنگ باشد، نیکل موجود در آن با اسید نیتریک واکنش می‌دهد و یک رسوب قرمز مایل به قهوه‌ای تولید می‌کند. این رسوب به نام نیترات نیکل شناخته می‌شود.
• اگر سنگ زمینی باشد، معمولاً هیچ رسوب قرمز مایل به قهوه‌ای تشکیل نمی‌شود.

خرید و فروش نیتریک اسید در شایانکار

شرکت کیمیا پارس شایانکار عرضه کننده و صادرکننده مواد شیمیایی، و همچنین انواع اسید نیتریک با خلوص‌های مختلف را در اختیار مشتریان قرار می‌دهد. قیمت اسید نیتریک با توجه به خلوص، درصد تولید و وزن آن تعیین می‌شود. برای اطلاع از قیمت اسید نیتریک و خرید آن می‌توانید با کارشناسان شرکت کیمیا پارس شایانکار تماس بگیرید.

قیمت اسید نیتریک کشاورزی نیز با توجه به خلوص و درصد تولید آن تعیین می‌شود. اسید نیتریک کشاورزی برای تولید کود‌های نیتراتی استفاده می‌شود. شرکت شایانکار، اسید نیتریک کشاورزی با خلوص بالا را به کشاورزان و تولیدکنندگان کود‌های نیتراتی عرضه می‌کند.