اسید نیتریک | Nitric Acid

Description

اسید نیتریک (Nitric Acid) چیست؟

اسید نیتریک که نام دیگر آن نیتریک اسی یا جوهر شوره است، یک اسید معدنی بسیار قوی با فرمول شیمیایی HNO₃ است. ترکیب خالص آن بی‌ رنگ است، اما با گذشت زمان به دلیل تجزیه به اکسیدهای نیتروژن و آب، به مرور زردرنگ می‌ شود.

اسید نیتریک مایعی خورنده است که توسط اکسیداسیون آمونیاک و  واکنش احیائی با آب تهیه می‌ شود. این ماده در حالت خالص مایعی بی رنگ است که در دمای -42 درجه سانتی گراد ذوب و در دمای 83 درجه می جوشد. در صورتی که جوشش در نور انجام شود و محیط اتاق باشد و در 41.6- درجه سانتی‌ گراد ذوب شده ، تولید مایع بی‌ رنگی می‌کند. امروزه در تولید صنعتی این ماده، آمونیاک بعنوان ماده اولیه استفاده می‌ شود و برای این کار لازم است که ماده اولیه را با هوا به اکسید نیتروژن تبدیل کرد.

PH در اسید نیتریک

اسید نیتریک یک اسید قوی با pH بین ۰٫۱ تا ۰٫۳ است. این ماده بسیار خورنده و سمی است و می‌تواند باعث سوختگی شدید پوست، چشم‌ ها و دستگاه تنفسی شود. اسید نیتریک با فلزات واکنش داده و نمک‌ های نیترات را تشکیل می‌ دهد. این ماده همچنین با هیدروکسیدها واکنش داده و اسید نیتریک مضاعف را تشکیل می‌ دهد.

نمک اسید نیتریک

نمک اسید نیتریک به ترکیبی گفته می‌ شود که از ترکیب اسید نیتریک با یک باز تشکیل می‌ شود. نمک‌های اسید نیتریک معمولاً به صورت جامد هستند و در آب به خوبی حل می‌ شوند.

نمونه‌ هایی از نمک‌ های اسید نیتریک عبارتند از:

• نیترات سدیم (NaNO₃)
• نیترات پتاسیم (KNO₃)
• نیترات کلسیم (Ca(NO₃)₂)
• نیترات سرب (Pb(NO₃)₂)
• نیترات نقره (AgNO₃)

کاربرد نیتریک اسید در صنایع مختلف

1- تولید کودها:

اسید نیتریک برای تولید نیترات آمونیوم، که یک عنصر کلیدی در بسیاری از کودها است، استفاده می‌ شود. در تهیه کودهای شیمیایی (کشاورزی) از قبیل کودهای نیتروفسفات، نیترات، کودهای مخلوط و … کاربرد دارد.

2- تولید مواد منفجره:

در تولید مواد منفجره مانند دینامیت و TNT استفاده می‌ شود.

3- تولید رنگ‌ها و رنگدانه‌ها:

در تولید رنگ‌ ها و رنگدانه‌ها مانند قرمز هندی و زرد کادمیوم استفاده می‌ شود.

4- تولید داروها:

در تولید برخی داروها مانند آسپرین و نیتروگلیسیرین استفاده می‌ شود.

5- تولید مواد غذایی:

در تولید برخی مواد غذایی مانند گوشت دودی و ماهی دودی استفاده می‌ شود.

6- تولید مواد شیمیایی دیگر:

در تولید مواد شیمیایی دیگر مانند اسید سولفوریک و اسید فسفریک استفاده می‌ شود.

همچنین اسید نیتریک در این صنایع هم کاربرد دارد:

•  در صنایع چاپ
• تولید نیترات‌های معدنی و آلی (نیترات آمونیوم، نیترات سدیم و نیترات پتاسیم)
• اسیدشویی تجهیزات صنعتی
• مقاوم سازی در برابر خوردگی
• آبکاری
• جداسازی طلا و نقره ( مقاله استخراج طلا با مواد شیمیایی را بخوانید)
• و در صنایع الکترولیز بسیار مصرف دارد.

فلزات مقاوم در برابر اسید نیتریک

فلزات مقاوم در برابر اسید نیتریک به فلزاتی گفته می‌ شود که در برابر واکنش با اسید نیتریک پایدار هستند. این فلزات معمولاً دارای انرژی یونیزه شدن بالایی هستند، که به این معنی است که الکترون‌های آنها به راحتی از آنها جدا نمی‌ شوند.

برخی از فلزات مقاوم در برابر اسید نیتریک عبارتند از:

• پلاتین
• پالادیوم
• ایریدیوم
• روتنیم
• اوسمیوم
• طلا
• تانتال
• رینیم

این فلزات در برابر واکنش با اسید نیتریک در هر غلظتی مقاوم هستند.

فلزات دیگر نیز ممکن است در برابر واکنش با اسید نیتریک در غلظت‌های پایین مقاوم باشند. به عنوان مثال، مس در برابر واکنش با اسید نیتریک رقیق مقاوم است، اما در برابر اسید نیتریک غلیظ واکنش می‌ دهد.

فلزاتی که در برابر واکنش با اسید نیتریک مقاوم نیستند عبارتند از:

• آهن
• مس
• نیکل
• روی
• سرب
• آلومینیوم
• سیلیکون
• ژرمانیوم

این فلزات در برابر واکنش با اسید نیتریک در هر غلظتی واکنش می‌ دهند.

تست شهاب سنگ با اسید نیتریک

تست شهاب سنگ با اسید نیتریک یک روش آزمایشی است که برای تشخیص شهاب سنگ از سنگ‌ های زمینی استفاده می‌شود. در این آزمایش، یک قطعه کوچک از سنگ مورد آزمایش در اسید نیتریک رقیق قرار می‌ گیرد.

• اگر سنگ شهاب سنگ باشد، نیکل موجود در آن با اسید نیتریک واکنش می‌ دهد و یک رسوب قرمز مایل به قهوه‌ای تولید می‌ کند. این رسوب به نام نیترات نیکل شناخته می‌ شود.
• اگر سنگ زمینی باشد، معمولاً هیچ رسوب قرمز مایل به قهوه‌ای تشکیل نمی‌ شود.

خرید و فروش نیتریک اسید در شایانکار

شرکت کیمیا پارس شایانکار عرضه کننده و صادرکننده مواد شیمیایی، و همچنین انواع اسید نیتریک با خلوص‌ های مختلف را در اختیار مشتریان قرار می‌ دهد. قیمت اسید نیتریک با توجه به خلوص، درصد تولید و وزن آن تعیین می‌ شود. برای اطلاع از قیمت اسید نیتریک و خرید آن می‌ توانید با کارشناسان شرکت کیمیا پارس شایانکار تماس بگیرید.

قیمت اسید نیتریک کشاورزی نیز با توجه به خلوص و درصد تولید آن تعیین می‌ شود. اسید نیتریک کشاورزی برای تولید کود‌های نیتراتی استفاده می‌ شود. شرکت شایانکار، اسید نیتریک کشاورزی با خلوص بالا را به کشاورزان و تولیدکنندگان کود‌های نیتراتی عرضه می‌ کند.