اسید فسفریک، یک اسید معدنی با فرمول شیمیایی H3PO4، مادهای رایج در بسیاری از محصولات غذایی و صنعتی است. این ماده به دلیل ویژگیهای طعمدهنده، تنظیمکننده pH و نگهدارنده بودن، در محصولات مختلف مانند نوشابه، آبمیوه، نوشیدنیهای ورزشی، بستنی، پنیر، سسها و مواد غذایی فرآوری شده استفاده میشود. از جمله از مهمترین کاربردهای آن، میتوان به افزایش طعم و اسیدیته در نوشیدنیهای گازدار مانند نوشابهها اشاره کرد.
اسید فسفریک به طور طبیعی در برخی از مواد غذایی مانند گوشت، ماهی، حبوبات و غلات نیز یافت میشود. با این حال، میزان اسید فسفریک موجود در مواد غذایی طبیعی بسیار کمتر از میزان اسید فسفریک افزوده شده به مواد غذایی فرآوری شده است.
کیمیا پارس شایانکار عرضه کننده مواد شیمیایی مجاز
فهرست مطالب
- 1 میزان مصرف مجاز اسید فسفریک در نوشابه
- 2 عوارض مصرف اسید فسفریک در بدن
- 3 مواد خطرناک دیگر در نوشابه ها چه هستند؟
- 4 راهکارهای کاهش مصرف اسید فسفریک
- 5 سخن پایانی
میزان مصرف مجاز اسید فسفریک در نوشابه
سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) مقدار مجاز مصرف اسید فسفریک را برای بزرگسالان 70 میلیگرم در روز و برای کودکان زیر 8 سال 35 میلیگرم در روز تعیین کرده است. این مقدار معادل حدود 3.5 اونس نوشابه یا 1 لیتر آبمیوه است.
عوارض مصرف اسید فسفریک در بدن
اگرچه اسید فسفریک H3PO4 در مقادیر کم برای بدن مفید است، اما مصرف بیش از حد آن میتواند عوارض جانبی مختلفی را برای سلامتی ایجاد کند. برخی از عوارض مصرف اسید فسفریک عبارتند از:
تأثیر اسید فسفریک بر سلامت استخوانها
اسید فسفریک میتواند با اتصال به کلسیم موجود در غذا و جذب آن در بدن اختلال ایجاد کند. این امر میتواند منجر به پوکی استخوان و افزایش خطر شکستگی شود.
خطر ابتلا به سنگ کلیه در اثر مصرف اسید فسفریک
اسید فسفریک میتواند باعث افزایش سطح فسفر در خون شود. این افزایش سطح فسفر میتواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد.
آسیب به دندانها و لثهها
اسید فسفریک میتواند باعث افزایش اسیدیته بزاق شود. این افزایش اسیدیته میتواند باعث تخریب مینای دندان و آسیب به لثهها شود.
اختلالات گوارشی
اسید فسفریک میتواند باعث ناراحتیهای گوارشی مانند سوزش سر دل، حالت تهوع و استفراغ شود.
افزایش خطر بیماریهای قلبی عروقی
مطالعات برخی از محققان نشان دادهاند که مصرف بیش از حد اسید فسفریک ممکن است خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را افزایش دهد.
مواد خطرناک دیگر در نوشابه ها چه هستند؟
علاوه بر اسید فسفریک، نوشابه حاوی مواد خطرناک دیگری نیز است. برخی از این مواد عبارتند از:
- شکر
- رنگهای مصنوعی
- طعمدهندههای مصنوعی
- مواد نگهدارنده
- کافئین
شکر
نوشابهها یکی از پرمصرفترین نوشیدنیها در جهان هستند. این نوشیدنیها به دلیل طعم شیرین خود، طرفداران زیادی دارند. اما آیا میدانید که نوشابهها حاوی مقادیر زیادی شکر هستند؟
یک قوطی نوشابه معمولی حاوی حدود 10 قاشق چایخوری شکر است. این مقدار شکر معادل 40 گرم است. این مقدار شکر بسیار زیاد است و مصرف بیش از حد آن میتواند عوارض جانبی جدی برای سلامتی داشته باشد.
عوارض جانبی مصرف زیاد شکر در نوشابه
- افزایش وزن و چاقی: شکر یک ماده غذایی با کالری بالا است. مصرف زیاد شکر میتواند منجر به افزایش وزن و چاقی شود. چاقی یکی از عوامل خطر اصلی برای بسیاری از بیماریهای مزمن مانند بیماریهای قلبی، سکته مغزی، دیابت نوع 2 و برخی از انواع سرطان است.
- دیابت نوع 2: شکر میتواند باعث افزایش مقاومت بدن به انسولین شود. انسولین هورمونی است که قند خون را تنظیم میکند. افزایش مقاومت بدن به انسولین میتواند منجر به دیابت نوع 2 شود.
- پوسیدگی دندانها: شکر یک ماده غذایی اسیدی است. اسید میتواند مینای دندانها را از بین ببرد و باعث پوسیدگی دندانها شود.
- سرطان: برخی از مطالعات نشان دادهاند که مصرف زیاد شکر ممکن است خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان را افزایش دهد.
رنگهای مصنوعی
نوشابه حاوی رنگهای مصنوعی است که میتوانند خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان را افزایش دهند. برخی از رنگهای مصنوعی که در نوشابه استفاده میشوند عبارتند از:
- تارترازین
- کارمین
- آبی شماره ۱
- قرمز شماره ۴۰
رنگهای مصنوعی مواد شیمیایی هستند که برای ایجاد رنگ در غذا و نوشیدنیها استفاده میشوند. این رنگها به طور طبیعی در غذاهای موجود در طبیعت یافت نمیشوند و به طور مصنوعی تولید میشوند.
نوشابهها یکی از پرمصرفترین نوشیدنیهایی هستند که از رنگهای مصنوعی استفاده میکنند. برخی از رنگهای مصنوعی که در نوشابه استفاده میشوند عبارتند از:
تارترازین:
این رنگ زرد رنگ است و در نوشابههای گازدار، آبنبات، بستنی و سایر محصولات غذایی استفاده میشود. برخی از مطالعات نشان دادهاند که تارترازین ممکن است باعث واکنشهای آلرژیک، سردرد و تحریک پوست شود.
کارمین:
این رنگ قرمز رنگ است و در نوشابههای گازدار، آبنبات، بستنی و سایر محصولات غذایی استفاده میشود. کارمین از حشرات آسیاب شده به دست میآید و برخی از مطالعات نشان دادهاند که ممکن است باعث واکنشهای آلرژیک شود.
آبی شماره ۱:
این رنگ آبی رنگ است و در نوشابههای گازدار، آبنبات، بستنی و سایر محصولات غذایی استفاده میشود. آبی شماره ۱ ممکن است باعث واکنشهای آلرژیک و اختلالات رفتاری در کودکان شود.
قرمز شماره ۴۰:
این رنگ قرمز رنگ است و در نوشابههای گازدار، آبنبات، بستنی و سایر محصولات غذایی استفاده میشود. قرمز شماره ۴۰ ممکن است باعث واکنشهای آلرژیک و اختلالات رفتاری در کودکان شود.
عوارض جانبی مصرف رنگهای مصنوعی در نوشابه
مصرف رنگهای مصنوعی در نوشابه ممکن است عوارض جانبی مختلفی را برای سلامتی داشته باشد، از جمله:
- واکنشهای آلرژیک: برخی از افراد ممکن است به رنگهای مصنوعی حساسیت داشته باشند و با مصرف آنها دچار واکنشهای آلرژیک مانند خارش، کهیر، تورم و تنفس دشوار شوند.
- سردرد: برخی از مطالعات نشان دادهاند که مصرف رنگهای مصنوعی ممکن است باعث سردرد شود.\
- تحریک پوست: برخی از مطالعات نشان دادهاند که مصرف رنگهای مصنوعی ممکن است باعث تحریک پوست شود.
- اختلالات رفتاری در کودکان: برخی از مطالعات نشان دادهاند که مصرف رنگهای مصنوعی ممکن است باعث اختلالات رفتاری در کودکان مانند بیش فعالی و عدم تمرکز شود.
طعمدهندههای مصنوعی
نوشابه حاوی طعمدهندههای مصنوعی است که میتوانند خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان را افزایش دهند. برخی از طعمدهندههای مصنوعی که در نوشابه استفاده میشوند عبارتند از:
- آسپارتام
- سوکرالوز
- اسید سیتریک
- اسید مالیک
طعمدهندههای مصنوعی مواد شیمیایی هستند که برای ایجاد طعم در غذا و نوشیدنیها استفاده میشوند. این طعمها به طور طبیعی در غذاهای موجود در طبیعت یافت نمیشوند و به طور مصنوعی تولید میشوند.
نوشابهها یکی از پرمصرفترین نوشیدنیهایی هستند که از طعمدهندههای مصنوعی استفاده میکنند. برخی از طعمدهندههای مصنوعی که در نوشابه استفاده میشوند عبارتند از:
آسپارتام:
این طعمدهنده شیرینکننده مصنوعی است که در نوشابههای بدون قند یا کمقند استفاده میشود. برخی از مطالعات نشان دادهاند که آسپارتام ممکن است باعث سردرد، خستگی، مشکلات گوارشی و افزایش خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان شود.
سوکرالوز:
این طعمدهنده شیرینکننده مصنوعی است که در نوشابههای بدون قند یا کمقند استفاده میشود. سوکرالوز نسبت به آسپارتام ایمنتر است، اما هنوز هم برخی از مطالعات نشان دادهاند که ممکن است باعث سردرد، مشکلات گوارشی و افزایش خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان شود.
اسید سیتریک:
این طعمدهنده اسیدی است که در نوشابههای گازدار استفاده میشود. اسید سیتریک به ایجاد طعم ترش در نوشابه کمک میکند.
اسید مالیک:
این طعمدهنده اسیدی است که در نوشابههای گازدار استفاده میشود. اسید مالیک به ایجاد طعم ترش در نوشابه کمک میکند.
عوارض جانبی مصرف طعمدهندههای مصنوعی در نوشابه
مصرف طعمدهندههای مصنوعی در نوشابه ممکن است عوارض جانبی مختلفی را برای سلامتی داشته باشد، از جمله:
- سردرد: برخی از مطالعات نشان دادهاند که مصرف طعمدهندههای مصنوعی ممکن است باعث سردرد شود.
- خستگی: برخی از مطالعات نشان دادهاند که مصرف طعمدهندههای مصنوعی ممکن است باعث خستگی شود.
- مشکلات گوارشی: برخی از مطالعات نشان دادهاند که مصرف طعمدهندههای مصنوعی ممکن است باعث مشکلات گوارشی مانند نفخ، اسهال و یبوست شود.
- افزایش خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان: برخی از مطالعات نشان دادهاند که مصرف طعمدهندههای مصنوعی ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان شود.
مواد نگهدارنده
نوشابه حاوی مواد نگهدارنده است که میتوانند خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان را افزایش دهند. برخی از مواد نگهدارنده که در نوشابه استفاده میشوند عبارتند از:
- سدیم بنزوات
- سوربات پتاسیم
- پروپیلن گلیکول
مواد نگهدارنده مواد شیمیایی هستند که برای جلوگیری از فساد غذا و نوشیدنیها استفاده میشوند. این مواد مانع از رشد باکتریها، کپکها و مخمرها میشوند.
نوشابهها یکی از پرمصرفترین نوشیدنیهایی هستند که از مواد نگهدارنده استفاده میکنند. برخی از مواد نگهدارنده که در نوشابه استفاده میشوند عبارتند از:
سدیم بنزوات:
این ماده نگهدارنده در نوشابههای گازدار، آب میوهها و آبمیوهها استفاده میشود. سدیم بنزوات میتواند باعث واکنشهای آلرژیک، سردرد و افزایش خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان شود.
سوربات پتاسیم:
این ماده نگهدارنده در نوشابههای گازدار، آب میوهها و آبمیوهها استفاده میشود. سوربات پتاسیم میتواند باعث واکنشهای آلرژیک، تحریک پوست و افزایش خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان شود.
پروپیلن گلیکول:
این ماده نگهدارنده در نوشابههای گازدار، آب میوهها و آبمیوهها استفاده میشود. پروپیلن گلیکول میتواند باعث مشکلات گوارشی، سردرد و افزایش خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان شود.
عوارض جانبی مصرف مواد نگهدارنده در نوشابه
مصرف مواد نگهدارنده در نوشابه ممکن است عوارض جانبی مختلفی را برای سلامتی داشته باشد، از جمله:
- واکنشهای آلرژیک: برخی از افراد ممکن است به مواد نگهدارنده حساسیت داشته باشند و با مصرف آنها دچار واکنشهای آلرژیک مانند خارش، کهیر، تورم و تنفس دشوار شوند.
- سردرد: برخی از مطالعات نشان دادهاند که مصرف مواد نگهدارنده ممکن است باعث سردرد شود.
- تحریک پوست: برخی از مطالعات نشان دادهاند که مصرف مواد نگهدارنده ممکن است باعث تحریک پوست شود.
- افزایش خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان: برخی از مطالعات نشان دادهاند که مصرف مواد نگهدارنده ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان شود.
کافئین
کافئین یک ماده محرک طبیعی است که در بسیاری از نوشیدنیها، از جمله نوشابه، یافت میشود. کافئین میتواند باعث افزایش هوشیاری، تمرکز و عملکرد ورزشی شود. اما مصرف زیاد کافئین میتواند عوارض جانبی مختلفی را برای سلامتی ایجاد کند، از جمله:
- بیخوابی: کافئین میتواند زمان خواب را کوتاه کند و باعث بیخوابی شود.
- اضطراب: کافئین میتواند باعث افزایش اضطراب شود.
- افزایش ضربان قلب: کافئین میتواند باعث افزایش ضربان قلب شود.
عوارض جانبی دیگر کافئین
مصرف زیاد کافئین میتواند عوارض جانبی دیگری را نیز برای سلامتی ایجاد کند، از جمله:
- سردرد: کافئین میتواند باعث سردرد شود.
- عصبانیت: کافئین میتواند باعث عصبانیت شود.
- مشکلات گوارشی: کافئین میتواند باعث مشکلات گوارشی مانند اسهال، یبوست و رفلاکس اسید شود.
- تغییر خلق و خو: کافئین میتواند باعث تغییر خلق و خو شود.
همچنین بخوانید: رنگ نوشابه در میزان ضرر و زیان آن
راهکارهای کاهش مصرف اسید فسفریک
با توجه به عوارض جانبی احتمالی مصرف بیش از حد اسید فسفریک، بهتر است مصرف این ماده را در رژیم غذایی خود محدود کنید. در اینجا چند راهکار برای کاهش مصرف اسید فسفریک آورده شده است:
مصرف نوشابه و آبمیوه را محدود کنید
نوشابه و آبمیوه از جمله منابع اصلی اسید فسفریک در رژیم غذایی هستند. یک قوطی نوشابه 355 میلیلیتری حاوی حدود 44 میلیگرم اسید فسفریک است. یک لیوان آبمیوه 240 میلیلیتری نیز حاوی حدود 30 میلیگرم اسید فسفریک است.
برای کاهش مصرف اسید فسفریک، بهتر است مصرف نوشابه و آبمیوه را محدود کنید. میتوانید به جای نوشابه و آبمیوه، از آب، چای گیاهی، شیر کمچرب یا شیر بدون چربی استفاده کنید. همچنین، میتوانید از آب میوههای تازه یا آبمیوههای بدون قند استفاده کنید.
انتخاب نوشیدنیهای سالمتر مانند آب یا چای گیاهی
آب و چای گیاهی از جمله نوشیدنیهای سالمی هستند که فاقد اسید فسفریک هستند. آب بهترین نوشیدنی برای بدن است. چای گیاهی نیز یک نوشیدنی سالم و کمکالری است که دارای خواص آنتیاکسیدانی است.
خواندن برچسب مواد غذایی و انتخاب محصولات با محتوای فسفر کمتر
اسید فسفریک علاوه بر نوشابه و آبمیوه، در برخی از مواد غذایی دیگر مانند پنیر، سس و غذاهای فرآوری شده نیز یافت میشود. بنابراین، با خواندن برچسب مواد غذایی میتوانید میزان محتوای فسفر را در این محصولات مشاهده کنید و محصولات با محتوای فسفر کمتر را انتخاب کنید.
سخن پایانی
اسید فسفریک یک ماده افزودنی غذایی رایج است که در بسیاری از محصولات غذایی و صنعتی یافت میشود. این ماده در مقادیر کم برای بدن مفید است، اما مصرف بیش از حد آن میتواند عوارض جانبی مختلفی را برای سلامتی ایجاد کند. بنابراین، بهتر است مصرف نوشابه و آبمیوه را محدود کنید و محصولات با محتوای فسفر کمتر را انتخاب کنید تا از عوارض احتمالی مصرف بیش از حد اسید فسفریک در امان بمانید.
سوالات متداول
آیا مصرف اسید فسفریک در دوران بارداری و شیردهی خطرناک است؟
بله، مصرف بیش از حد اسید فسفریک در دوران بارداری و شیردهی میتواند خطر ابتلا به مشکلاتی مانند پوکی استخوان، سنگ کلیه و بیماریهای قلبی عروقی را در مادر و کودک افزایش دهد. بنابراین، توصیه میشود زنان باردار و شیرده مصرف نوشابه و آبمیوه را محدود کنند و محصولات با محتوای فسفر کمتر را انتخاب کنند.
آیا افرادی که مشکل سنگ کلیه دارند باید مصرف اسید فسفریک را محدود کنند؟
بله، افرادی که مشکل سنگ کلیه دارند باید مصرف اسید فسفریک را محدود کنند. زیرا اسید فسفریک میتواند باعث افزایش سطح فسفر در خون شود و خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد.
آیا افرادی که مشکل کلیوی دارند باید مصرف اسید فسفریک را محدود کنند؟
بله، افرادی که مشکل کلیوی دارند باید مصرف اسید فسفریک را محدود کنند. زیرا اسید فسفریک میتواند به کلیهها آسیب برساند و عملکرد آنها را مختل کند.