شیوه مناسب و برنامه صحیح و اصولی تغذیه و کود دهی باغات انگور به منظور توسعه شیوههای سازگار با رشد و نمو درختان مو و افزایش بهرهوری هرچه بیشتر باغداران در نتیجه رشد هرچه بهتر و سریعتر درختان و نیز کاهش زمان ثمردهی میوههای انگور ضرورت، نقش و اهمیت آن را در برنامههای کود آبیاری به طور واضح نمایان میسازد. بنابراین در این مطلب به معرفی انواع کود مناسب کشاورزی برای درخت انگور پرداخته شده است.
فهرست مطالب
مهم ترین اصول کود دهی باغات انگور
کوددهی در باغات انگور یکی از عوامل مهم در بهبود رشد، توسعه و عملکرد گیاهان است. این کار به منظور تأمین مواد مغذی مورد نیاز گیاهان و حفظ بهینهی خاک انجام میشود. در ادامه، اصول کوددهی برای باغات انگور ذکر شده است:
۱. تحلیل خاک:
قبل از هر چیز، تحلیل خاک انجام دهید تا نیازهای گیاهان به مواد مغذی را بشناسید. این تحلیل اطلاعاتی در مورد pH خاک، میزان مواد مغذی موجود، و ویژگیهای فیزیکی خاک ارائه میدهد.
۲. نیازهای گیاهان انگور:
بر اساس تحلیل خاک و نوع انگور کاشته شده (سیاه یا سفید)، نیازهای مواد مغذی مخصوص را بررسی کنید. برخی از مواد مغذی مهم شامل نیتروژن (N)، فسفر (P)، پتاسیم (K)، کلسیم (Ca) و منگنز (Mn) هستند.
۳. استفاده از کودهای ارگانیک:
افزودن کودهای ارگانیک مانند کود کمپوست یا کود حیوانی به خاک، علاوه بر تأمین مواد مغذی، به بهبود ساختار خاک و افزایش حاصلخیزی آن کمک میکند.
۴. کودهای شیمیایی:
بر اساس نیازهای خاک و گیاهان، از کودهای شیمیایی نیز میتوانید استفاده کنید. برای مثال، کودهای NPK (حاوی نیتروژن، فسفر و پتاسیم) و سایر کودهای حاوی عناصر کم مغذی.
۵. زمانبندی کوددهی:
زمانبندی صحیح کوددهی نیز امری حیاتی است. برنامهریزی کنید تا در مراحل مختلف رشد گیاهان (مثل اوایل بهار یا پاییز) کوددهی انجام شود.
۶. اعتدال نسبتهای مواد مغذی:
در هر کودی که استفاده میکنید، توجه داشته باشید که نسبت مواد مغذی آن با نیازهای گیاهان انگور هماهنگ باشد. این اعتدال به بهترین رشد و عملکرد گیاهان کمک میکند.
۷. حفظ مراقبتهای مکمل:
به عنوان تکمیلی به کوددهی، از مراقبتهای دیگر مانند آبیاری مناسب، کنترل آفات و بیماریها، و مدیریت مناسب علفهای هرز نیز مراقبت کنید. مهمترین بیماریهای درخت انگور + روش های درمان را در این مقاله بخوانید.
با رعایت این اصول کوددهی، میتوانید بهترین نتایج را از باغات انگور خود بگیرید و عملکرد گیاهان را بهبود بخشید.
بیشتر بخوانید: تغذیه باغات انگور چگونه است؟
تغذیه و کود دهی بر اساس عناصر مورد نیاز و پرمصرف
ضمن رعایت اصول کود دهی باغات انگور با استفاده از ترکیب عناصر کم مصرف و پرمصرف و مواد شیمیایی و آلی میتوان میزان رشد را تسریع داده و در نتیجه تعداد دانههای انگور در هر خوشه، درشتی دانههای انگور، عرض و طول خوشهها، وزن هر خوشه و مقدار مواد جامد محلول را افزایش داد.
با توجه به مراحل رشد و باردهی درختان انگور ترتیب تغذیه و کود دهی پس از خواب زمستانه، از زمان شروع اولین آبیاری یعنی در زمان تورم جوانهها، از مرحله کرکی شدن و ظهور برگ اول تا 2-3 برگی، 5-6 برگی پس از کامل شدن مراحل باز شدن برگها در تاکستانهای مو، مقدار 35 کیلوگرم سولفات آمونیوم به همراه 5 کیلوگرم در هکتار اسید بوریک توصیه میشود.
قبل از آغاز مرحله گلدهی نیز به روش کود آبیاری مقدار 35 کیلوگرم در هکتار کود کامل با فسفر زیاد و نیز 25 کیلوگرم در هکتار کود اوره به گیاه داده میشود. به این ترتیب با شروع گلدهی در مرحله گلدهی کامل و اواخر گلدهی پس از آن در مرحله ظهور خوشه میوه مقدار20 کیلوگرم در هکتار کود کامل با 3 عنصر برابر و میزان 5 لیتر در هکتار کود اسید هیومیک استفاده میشود.
پس از ظهور خوشههای مو (در زمان تورم حبههای مو) در مرحله غوره دار شدن میوهها میبایست به میزان 20 کیلوگرم در هکتار از کود کامل با پتاس زیاد به شیوه کود آبیاری استفاده نمود و در زمانی که 3 هفته مانده تا رسیدن میوه از کود سولفات پتاسیم به صورت کود آبیاری به مقدار 15 تا 25 کیلوگرم در هکتار استفاده شود تا میوهها رسیده و با تغییر رنگ کامل شوند که مرحله برداشت انجام شود.
شرایط مناسب کشت و پرورش درختان مو
در طول مراحل تغذیه باغات انگور میبایست به مناطق رشد و شرایط محیطی نیز توجه نمود چرا که ارقام مختلف انگور در ایران از نواحی معتدل تا سردسیر و نیمه گرمسیر قابل کشت هستند. حداکثر شیب مجاز کشت درختان مو تا شیب 60% بوده و ماکزیمم دمای قابل تحمل برای آن به میزان 38 تا 40 درجه سانتیگراد و کمینه دمای مطلق نیز 15- درجه سانتیگراد می باشد که در خارج از این محدوده دمایی به درخت آسیب و خسارت خواهد رسید.
به طور کلی با شروع فصل خزان، تا خزان کامل برگها و بعد از خواب زمستانه با تورم اولین جوانههای مو دوره رشد آن که حدود 5-6 ماه است به طول میانجامد و بایستی در این مدت میانگین دمای متوسط آن بین 20 تا 24 درجه سانتیگراد باشد.
در طی فصل رشد و باردهی درختان مو هر گونه تنشی که ناشی از دما و شرایط محیطی نامناسب باشد به مرور میتواند موجب تأخیر در رشد و نمو، پیری زودرس درخت، نرسیدن دوره رشد به بلوغ، پژمردگی، کندی روند رویشی در اندامهای هوایی و ساقهای و نارس شده میوههای مو بشوند.
رعایت دمای محیطی مناسب همراه با تابش نور خورشید به میوههای درختان باعث بروز فرایندهای شیمیایی و تولید کربوهیدراتها شده که مقدار اسید و قند موجود در آن را افزایش میدهد تا طعم گس آن حفظ شده، کیفیت مناسبی از هر لحاظ داشته باشد و مناسب برداشت شود.
با بهینه مصرف نمودن کودهای اصلی و مورد نیاز درختان مو که به ترتیب عبارتند از نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و نیز عناصر کم مصرف یا میکرو نظیر آهن، منگنز، روی، مس و بور میتوان نیاز اولیه آنها را با شیوههای نوین سیستمهای آبیاری قطرهای از طریق کود آبیاری تأمین و با کنترل PH خاک عوامل میکروبی و مناسب برای افزایش هرچه بیشتر مصرف ریشه درختچههای انگور را تقویت و بهبود بخشید.
راه سریع و مناسب برای تغذیه باغات انگور و تاکستانها به کار بردن عناصر ضروری و پرمصرف نظیر ازت، فسفر، پتاس، گوگرد، روی، بر، منگنز و منیزیم و نیز عناصر کم مصرفی مثل مولیبدن، کلر، کلسیم و مس میباشد.
به این صورت میتوان تنها حتی با مصرف 250 تا 450 گرم کود سولفات آمونیوم گرانوله سولفامون به همراه مقدار 5% کود مرغی (تعیین مقدار مورد نیاز آن با توجه به سن درخت) برای هر تک درخت (به صورت چالکود در قسمت محدوده نیم متری تا انتهای سایه انداز آن به عمق حدود 35 تا 40 سانتیمتری) در مسیر آبیاری یا زیر قطره چکانها تناژ میوههای محصول انگور را تا موقع برداشت افزایش داده تا با کیفیتی مناسب و مطلوب به دست مصرف کنندگان برسد.