قیر پالایشگاه | Bitumen

توضیحات

قیر پالایشگاه | Bitumen

نام صنعتی : قیر

گرید : PG | VG

آنالیز: %87-83

نام های دیگر : قیر نفتی| قیر استاندارد | Bitumen

قیر چیست؟

قیر، سنگین‌ترین برش نفت خام و یکی از پیچیده‌ترین اجزای آن، به رنگ تیره، به اشکال جامد، نیمه جامد یا ویسکوز و با منشأ طبیعی یا تولیدی می­باشد. عمده اجزای سازنده قیر از ترکیبات هیدروکربوری با وزن مولکولی بالا تشکیل شده که شامل مواد روغنی، رزین و آسفالتین‌ها می­‌باشد. این ماده از نظر شیمیایی دارای ترکیبی بسیار پیچیده است و دارای خواص فیزیکی از جمله چسبندگی و ضد رطوبتی بوده و در دی‌سولفید کربن و CO2 حل می‌­شود.
در برخی از کشورها، واژه آسفالت(Asphalt) معادل با واژه قیر (Bitumen) به کار برده می­شود، اما در ایران، آسفالت بیشتر به معنی مخلوطی از قیر و ماسه که در راهسازی کاربرد دارد، مورد استفاده قرار می­گیرد.

انواع قیر :

قیر را از نظر منشا تولید، می­توان به سه دسته قیرهای طبیعی، قطرانی و نفتی تقسیم ­بندی کرد:

1. قیرهای طبیعی (Native Asphalts or Natural Bitumens) :

   دسته‌­ای از مواد قیری هستند که تحت تأثیر عوامل جوی و گذشت زمان به طور طبیعی ایجاد شده، بدون نیاز به روش‌های تقطیر به ­کار می­روند و از لحاظ ترکیب و خواص بسیار متنوع می‌باشند.

2. قیرهای قطرانی (Coal Tar Pitches):

   موادی سیاه رنگ و سخت هستند که باقیمانده تقطیر قطران زغال سنگ می‌باشند. سطح تازه شکسته آنها براق بوده و به هنگام حرارت دادن، با افت سریع گرانروی، ذوب می­شوند و دمای ذوبشان به روش تولیدآن‌ها وابسته است.

3. قیرهای نفتی (Petroleum Asphalts):

آن دسته از قیرهایی هستند که منشأ آنها نفت خام می‌­باشد. این قیرها، قیرهای جامد و نیمه جامدی هستند که به طور مستقیم از تقطیر نفت خام و یا با عملیات اضافی دیگری نظیر دمیدن هوا به دست می‌آیند و نسبت به انواع دیگر قیر، کاربردهای بیشتر و مصرف بالاتری را دارا هستند.

نحوه تولید قیر نفتی :

نفت خامی که توسط لوله‌های قطور و از مراکز بهره­ برداری به پالایشگاه منتقل می­‌گردد، پس از تصفیه و انجام مراحل مختلف عملیاتی (در همین مراکز)، تبدیل به فرآورده‌های گوناگونی می­‌شود که قیر نفتی نیز از جمله این فرآورده‌ها می­باشد. این قیر در فرآیند تقطیر در برج خلأ به دست می‌آید که ته مانده برج تقطیر در خلاء (V.B) نام داشته و تحت تأثیر دو متغیر تقطیر و نفت خام قرار دارد. این ته‌ مانده، پایه ساخت قیرهای مختلف می­‌باشد که در برخی موارد به­ طور مستقیم قیری با مشخصات قیرهای راه سازی به دست می‌آید ولی در عمده موارد، موجب تولید قیری می­‌گردد که بسیار نرم بوده و برای تهیه قیرهای مناسب راه سازی و بام ساختمان‌ها، نیازمند بالا بردن نقطه نرمی از طرق مختلف نظیر هوادهی می­‌باشد. در فرایند هوادهی که اکسیداسیون نیز خوانده می­شود، مجموعه‌ای از فعل و انفعالات پیچیده شیمیایی، نظیر هیدروژن‌زدایی، پلیمریزاسیون و کنداوسیون صورت می­‌پذیرد که بالا بردن نسبت کربن به هیدورژن، قیر رقیق را به تدریج سفت­‌تر ساخته و امکان ساخت قیرهای مختلف را می‌دهد.

انواع قیر مصرفی :

قیر را از حیث نوع مصرف به دو نوع قیرهای راه سازی یا قیر رقیق و قیرهای ساختمانی (عایق بام) و یا قیر سفت تقسیم بندی می‌نمایند. حدود 90 درصد از قیرهای تولیدی در راه سازی و 10 درصد آن برای مصارف عایق‌کاری به کار برده می­‌شود. در کشور ما، عمده مصرف قیر توسط وزارت راه و ترابری جهت ساختن جاده‌­ها و همچنین شهرداری‌ها به منظور روکش خیابان‌ها صورت می­‌گیرد.
قیرهای راه سازی را معمولاً بر اساس درجه نفوذ یا نفوذپذیری (Penetration) دسته­ بندی می­‌نمایند. درجه نفوذ یک ماده قیری، بیانگر قوام و استحکام آن می­باشد که به صورت تعداد واحد نفوذ (یک دهم میلی­متر) یک سوزن استاندارد قائم در یک نمونه قیر و در شرایط معینی از زمان و وزن روی سوزن و دما تعریف می­‌گردد. معمولاً درجه نفوذپذیری قیرها را 25 درجه سانتی­گراد با وزنه 100 گرمی و در مدت 5 ثانیه اندازه ­گیری می­‌نمایند. قیرهای راه سازی که در ایران ساخته می­‌شود، “60 به 70” و “85 به 100” می­باشد که این اعداد بیانگر محدوده درجه نفوذ قیرها می‌­باشد.