بنتونیت (Bentonite) دسته ای از ترکیبات فیلوسیلیکاتی طبیعی با ساختار کریستالی لایه ای بوده و دارای ویژگی های فیزیکی به شرح زیر می باشد:
- خاصیت جذب و نگهداری بالای آب برای مدت طولانی
- خاصیت تبادل کاتیونی فوقالعاده
- جذب عناصر فلزی سنگین
- غربال مولکولی
بطور کلی بنتونیت در افزایش عملکرد کشت های زراعی و باغی و بهره وری خاک و همچنین صرفهجویی در مصرف کود شیمیایی، آب و استفاده بهینه از کودهای حیوانی تأثیر فراوان دارد.
بنتونیت کاربرد های مختلفی در بخش های گوناگون صنعتی دارد. بنتونیت به عنوان یک ماده غذایی مکمل برای حیوانات کاربرد دارد، که اغلب به دلیل خاصیت های جذب توکسین (توکسین بایندری) و پلت بایندری و بهبود ضریب تبدیل و ویژگی های بافری و … کاربردهای زیادی دارد.
کاربرد دیگر بنتونیت در کشاورزی، استفاده در علف کش ها و حشره کش ها است. در گاوداری ها از بنتونیت سدیم دار به خاطر قابلیت جذب بالای آن برای جذب ادرار و دیگر فضولات گاوی استفاده می شود. بنتونیت سدیم و آمت بر بهبود کیفیت پلت و عملکرد جوجه های گوشتی تاثیر فراوانی دارد.
گوگرد بنتونیتی موجود در کودهای کشاورزی موجب کاهش pH خاک زمین های کشاورزی شده و همچنین موجب افزایش بازدهی کمی و کیفی در محصولات کشاورزی می شود.
فهرست مطالب
کاربردهای مهم بنتونیت در کشاورزی
بنتونیت، یک نوع کانی سیلیکاتی از گروه مونتموریلونیت، به عنوان یک خاکبافت تغییریافته معروف است و کاربردهای متعددی در کشاورزی دارد. در زیر تعدادی از کاربردهای بنتونیت در کشاورزی آورده شدهاند:
1. ماده بهبوددهنده خاک:
بنتونیت به دلیل خصوصیات خود به عنوان یک ماده بهبوددهنده خاک شناخته میشود. این ماده میتواند به ساختار خاک کمک کرده و از ویژگیهای نفوذپذیری، هوازیستی، و نگهداری رطوبت خاک بهبود بخشد.
2. ماده نگهدارنده آب:
بنتونیت خاصیت نگهداری آب را دارد و میتواند به عنوان یک ماده نگهدارنده آب در خاک به کار رود. این ویژگی میتواند مصرف آب را بهبود بخشد و از خشکسالیهای موقتی جلوگیری کند.
3. کنترل رطوبت خاک:
بنتونیت به عنوان یک ماده جاذب رطوبت عمل کرده و میتواند رطوبت خاک را به خوبی نگه دارد و از افت رطوبت ناشی از بارندگی یا آبیاریهای زیاد جلوگیری کند.
4. ماده حاجب کود:
بنتونیت میتواند به عنوان یک ماده حاجب کود عمل کرده و از افتراق زودهنگام و اشتعال ناشی از استفاده زیاد از کودها جلوگیری کند. این مواد ممکن است نسبت به برخی از مواد غذایی مورد نیاز گیاهان حساس باشند.
5. جاذب یونهای مخرب:
بنتونیت ممکن است به عنوان جاذبی برای یونهای مخرب مانند فلزات سنگین عمل کند. این خاصیت میتواند در حذف برخی از آلایندهها از خاک کمک کند.
6. استفاده در آبزراعت:
بنتونیت به عنوان جاذب رطوبت در آبزراعت نیز مورد استفاده قرار میگیرد. این ماده میتواند در کنترل رطوبت خاک و کمک به یکنواختی رشد گیاهان در زمینهای آبزراعی موثر باشد.
توجه داشته باشید که مقدار و زمان استفاده از بنتونیت باید با دقت مشخص شود تا بهترین نتایج به دست آید و موارد استفاده مربوط به شرایط خاص خاک و محیط کشاورزی مربوط شود.
محاسن کاربرد بنتونیت در کشاورزی:
محاسن کاربرد بنتونیت در کشاورزی به شرح زیر است:
بیشتر بخوانید: آیا بنتونیت را می شناسید؟
- • بنتونیت موجب صرفهجویی در مصرف آب شده و در مناطق خشک و کمآب میزان آبیاری را کاهش میدهد (به دلیل ظرفیت جذب و نگهداری بالای آب توسط آن و جلوگیری از هدر رفت آب).
- • بنتونیت به دلیل قابلیت تبادل کاتیونی فوقالعاده موجب صرفهجویی در مصرف کودهای شیمیایی شده و بازدهی استفاده از کودهای کشاورزی را بالا میبرد.
- • بنتونیت از آلودگی آب های زیرزمینی و سطحی ناشی از استفاده زیاد از کودهای شیمیایی ، کاسته و به بهداشت محیط کمک میکند.
- • بنتونیت باعث افزایش و بهبود تولید در واحد سطح گردیده و در نتیجه سود بیشتری را برای کشاورزان در بر دارد.
- • بنتونیت نه تنها خود در از بین بردن تعدادی از آفت های نباتی مؤثر است بلکه به عنوان حامل سموم کشاورزی نیز بکار میرود.
- • بنتونیت با محبوس کردن مواد ازته و آزادسازی تدریجی آن ، از سوزش ریشه گیاهان جلوگیری میکند.
- • بنتونیت در انبار کردن غلات برای جذب رطوبت و از بین بردن آفات در سیلوها به ویژه در مناطق مرطوب، به منظور جلوگیری از کپک زدن استفاده میشود.
- • بنتونیت با جذب عناصر فلزی سنگین مانع از ورود این مواد سمی به گیاه و در نتیجه وارد شدن به چرخه غذایی انسان می شود.
- • از بنتونیت در تهیه کودهای کشاورزی بخصوص گوگرد بنتونیت دار، که یکی از بهترین کودهای گوگردی می باشد، استفاده می شود.
- • بنتونیت بهره وری استفاده از کودهای حیوانی را افزایش داده و از بوی نامطبوع آن میکاهد.
- • بنتونیت به دلیل ایجاد بستر مناسب، مورد استفاده زیادی در کشتهای گلخانهای و چمن دارد.