کمبود سولفات منگنز در درختان میوه

منگنز به صورت یون 2 بار مثبت و به صورت ترکیبات مولکولی با بعضی عامل های کمپلکس کننده آلی EDTA  به وسیله گیاه جذب می‌شود. همچنین گیاه می تواند منگنز را به هر یک از این دو صورت به طور مستقیم از طریق برگ جذب کند. محلول پاشی روی برگ برای رفع کمبود، کاری سریع و متداول است. مانند آهن، منگنز عنصری غیر پویا بوده و علایم کمبود معمولاً ابتدا در برگ های جوان ظاهر می شود.

منگنز نیز مانند سایر عناصر گروه فلزی سنگین، در فعال سازی آنزیم های متعددی که با متابولیسم کربوهیدرات ها، واکنش های فسفری شدن و چرخه اسید سیتریک سر و کار دارند، نقش دارد. کود کشاورزی منگنز فقط به مقدار کم مورد نیاز گیاه بوده و زیادی آن نیز سمی می‌باشد.

علائم کمبود سولفات منگنز در درختان میوه:

کمبود کود سولفات منگنز یکی از مشکلات غذایی گیاهان، به‌ویژه درختان میوه می‌باشد. منگنز یک عنصر غذایی ضروری برای گیاهان است و در فرآیندهای متعددی از جمله فتوسنتز و فعالیت آنزیم‌ها شرکت دارد. کمبود منگنز ممکن است به عملکرد گیاه، رشد، و عملکرد محصول اثر بگذارد.

خاک بافت سنگین:

خاک‌های بافت سنگین معمولاً دارای pH بالا هستند که باعث کاهش قابلیت جذب منگنز توسط گیاه می‌شود.

 خاک‌های بافت ماسه‌ای:

خاک‌های بافت ماسه‌ای ممکن است دارای مقدار زیادی کربنات باشند که موجب می‌شود منگنز در دسترس گیاه کاهش یابد.

آب آبیاری با کیفیت پایین:

آب آبیاری حاوی مقادیر زیادی از املاح معدنی مختلف، مانند آهن، می‌تواند جذب منگنز توسط گیاه را کاهش دهد.

عدم تعادل pH:

اختلال در تعادل pH خاک، به خصوص افزایش آن به میزان زیاد، می‌تواند جذب منگنز را مختل کند.

زنگ زدگی برگ‌ها:

برگ‌ها زنگ زده و برخی از سفیدی‌ها در بین رگ‌ها نشان می‌دهد.

تغییر رنگ برگ‌ها به زردی:

برگ‌ها ممکن است زرد شوند و بافت میان رگ‌ها بیشتر به نظر بیاید.

کاهش رشد:

کاهش رشد و اندازه برگ‌ها و میوه‌ها.

شل شدن برگ‌ها:

برگ‌ها ممکن است شل شوند و به نظر خسته آمده باشند.

راهکارها برای رفع کمبود سولفات منگنز:

1.  اصلاح pH خاک: تنظیم pH خاک به مقدار مناسب با استفاده از مواد اصلاحی مانند سولفور
2.  استفاده از سولفات منگنز: عمال سولفات منگنز به عنوان یک منبع منگنز در خاک یا به صورت برگی
3.  مدیریت آبیاری: استفاده از آب آبیاری با کیفیت و مدیریت صحیح آبیاری
4. استفاده از مخلوط‌های خاک مناسب: استفاده از مخلوط‌های خاک مناسب با ترکیبات مناسب برای جلوگیری از کمبود منگنز

همچنین بخوانید: علائم کمبود عناصر غذایی درختان میوه

علائم کمبود سولفات منگنز در تعدادی از درختان میوه و روش های درمان آن

منشاء منگنز موجود در خاک تجزیه سنگ های معدنی می باشد و از لحاظ فراوانی در پوسته زمین، پس از آهن قرار دارد. مقدار کل این عنصر در خاک 200 الی 600 میلی گرم در کیلوگرم خاک می باشد. یون منگنز در خاک به سه حالت مختلف دیده می شود. مقدار کل منگنز و منگنز تبادلی در خاک با مقدار کل منگنز در مواد مادری تشکیل دهنده همبستگی ندارد. دی اکسید منگنز پایدارترین اکسید منگنز در خاک است و با اسیدی شدن محیط، بر میزان حلالیت آن افزوده می شود.

سایر صورت های منگنز مثل کربنات، هیدروکسید و سیلیکات منگنز همگی بیشتر از اکسید آن محلول اند و درجه حلالیت آنها با PH خاک رابطه معکوس دارد. کمبود منگنز مشابه سایر عناصر ریزمغذی، بیشتر در خاک های آهکی با مواد آلی کم اتفاق می افتد.

حساسیت گیاهان مختلف به منگنز، بسیار متفاوت است و با توجه به اینکه پویایی این عنصر در درختان میوه مشابه کلسیم بسیار محدود است، بنابراین علایم کمبود این عنصر ابتدا در برگ‌های جوان مشاهده می شود. علایم کمبود منگنز در تعدادی از درختان میوه به شرح زیر می باشد :

سیب

در سیب کلروز از ناحیه نزدیک حاشیه برگ آغاز و به طرف رگبرگ اصلی توسعه می یابد. در شرایط کمبود شدید ، کاهش در فعالیت فتوسنتزی و حتی کاهش یا توقف رشد گیاه نیز اتفاق می افتد. در مناطق نیمه خشک محلول پاشی با سولفات منگنز می تواند کمبود را برطرف کند. و در مناطق خشک مصرف خاکی و محلول پاشی برگی سولفات منگنز می تواند در کنترل کمبود مؤثر باشد. لازم به ذکر است که کمبود منگنز بیشتر در خاک‌های آهکی وجود دارد.

هلو

در اثر کمبود منگنز در برگ‌های جوان و تازه بالغ ، نواحی بین رگبرگی در مقایسه با نواحی اطراف رگبرگ اصلی ، کم رنگ تر می شوند که این کلروز از اطراف برگ آغاز شده و به سمت رگبرگ میانی توسعه می یابد. در شرایط حاد کمبود ممکن است ریزش زود هنگام برگ اتفاق بیافتد.

رنگ میوه نیز کامل نشده و کیفیت آن پایین می آید و نیز ممکن است برخی ترک های پوستی در میوه دیده شود که با ریزش زود هنگام میوه‌ها توام است.در بین درختان میوه هلو و مرکبات بیشترین حساسیت را نسبت به کمبود این عنصر از خود نشان می‌دهند.

گیلاس

در گیلاس نیز کمبود منگنز همانند سایر درختان میوه مناطق معتدله به صورت کلروز بین رگبرگی با یک الگوی مشخص می باشد، به طوری که کلروز از حاشیه برگ‌ها آغاز شده و به سمت رگبرگ میانی گسترش پیدا می کند

انگور

علایم کمبود در بوته‌هایی که به شدت به کمبود منگنز دچار هستند دو تا سه هفته پس از زمان گل ظاهر می شود و در کمبودهای متوسط علایم تا اواسط و اواخر تابستان ظاهر نمی شود. علایم کمبود با زرد شدن بین رگبرگ‌ها آغاز می شود و با افزایش کلروز بین رگبرگ‌های اولیه و ثانویه، رگبرگ‌های کوچک با حاشیه سبز باقی می مانند. منگنز عنصری غیر پویا بوده و علایم کمبود ابتدا در برگ‌های جوان ظاهر می‌شود.

بیشتر بخوانید: مصرف منگنز در دنیا

مرکبات

کمبود بر روی مرکبات در بسیاری از نقاط دنیا گزارش شده است. این کمبود در خاک های آهکی به علت حلالیت خیلی کم ترکیبات محتوی منگنز اتفاق می‌افتد. در اثر کمبود منگنز در مرکبات لکه های سبز روشن تا زرد در بین رگبرگ‌های اصلی و فرعی دیده می شود که تا حدودی مشابه علایم کمبود آهن و روی (مانند برگ‌های نقاشی شده) می باشد. میوه ها نیز ممکن است کوچک تر از حد معمولی شده و در شرایط حاد کمبود، میوه نرم شده و رنگ پوست کم رنگ می شود. در بین درختان میوه، مرکبات حساسیت بیشتری نسبت به کمبود منگنز از خود نشان میدهند.

توصیه مهم : میزان مصرف را با مهندسین سازمان جهاد کشاورزی محل و منطقه خود مشورت نمائید