اسید هیومیک یک ترکیب شیمیایی آلی است که از تجزیه و تحلیل مواد آلی ناخالص و نه چندان خاصهومیک ناشی میشود. این اسید معمولاً در خاک، کودها، و تجزیه آلی مواد گیاهی یافت میشود. در ادامه، خصوصیات و کاربردهای اسید هیومیک توضیح داده میشود:
فهرست مطالب
خصوصیات اسید هیومیک
1- ساختار شیمیایی: اسید هیومیک یک ترکیب آلی با ساختار پیچیده است که از عناصری مانند کربن، هیدروژن، اکسیژن، نیتروژن، و گوگرد تشکیل شده است.
2- خواص فیزیکی: معمولاً به صورت پودر قهوهای تا قهوهای تیره یا به صورت مایع به رنگ قهوهای تا سیاه تیره ظاهر میشود.
3- حلالیت: اسید هیومیک در آب حل میشود و محلولهای هیومیک در آب به عنوان کودهای عضوی استفاده میشوند.
4- خاصیت اسیدی: به طور عمومی، خاصیت اسیدی دارد و میتواند با مواد با خاصیت باز واکنش دهد.
بیشتر بخوانید: مزایای استفاده از اسید هیومیک
کاربردهای اسید هیومیک در کشاورزی
اسید هیومیک یک محرک زیستی است و میتواند برای چمن، درختان، درختچهها، بوتهها، باغچهها و حتی گیاهان آپارتمانی استفاده شود. هیومیک اسید یک اسید ضعیف آلی با قابلیتهای بسیار زیاد است که کمک فراوانی به جذب عناصر به گیاه کرده، از آب شویی و از دست رفتن آنها جلوگیری می کند، به همین علت مصرف کودهای شیمیایی در خاک می تواند به نصف کاهش یابد در حالی که نتیجه بهتری برای کشاورز به بار آورد و درعین حال، تا حد زیادی از هزینه سرسام آور خرید کودهای شیمیایی و مسمومیت و سفتی خاک بکاهد.
- کود عضوی: به عنوان یک کود عضوی مورد استفاده قرار میگیرد که مواد غذایی را به گیاهان ارائه میدهد و خاصیتهای حفاظتی برای گیاهان ایجاد میکند.
- ترکیب با کودهای معدنی: اسید هیومیک ممکن است با کودهای معدنی ترکیب شود تا خاصیتهای هر دو را ترکیب کند و به بهبود خصوصیات خاک کمک کند.
- افزایش مقاومت گیاهان: ممکن است اسید هیومیک به عنوان یک استیمولانت گیاهی عمل کند و مقاومت گیاهان را در برابر استرسهای محیطی افزایش دهد.
- ترمیم خاک: با افزودن اسید هیومیک به خاکهای خسته شده، میتوان خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک را بهبود بخشید.
- استفاده در صنعت کشاورزی: در کشاورزی، اسید هیومیک به عنوان یک عامل بهینهسازی رشد گیاهان و کاهش آلودگی خاک استفاده میشود.
هنگامی که اسید هیومیک به خاک رس اضافه می شود باعث شکستن سله می شود و اجازه می دهد تا نفوذ آب افزایش یافته و رشد و نمو ریشه بهتر شود. هنگامی که به خاک شنی اضافه می شود، اسید هیومیک مواد آلی ضروری لازم برای حفظ آب را اضافه می کند بنابراین رشد ریشه را بهبود بخشیده و توانایی خاک های شنی را برای حفظ و شسته نشدن مواد حیاتی گیاه می افزاید.
مواد هیومیک، موادی پیچیده، مخلوط و با وزن مولکولی بالایی هستند که توسط واکنش های شیمیایی و بیوشیمیایی در طی فساد و دگرگونی بقایای گیاهی و میکروبی تشکیل شده اند. مواد هیومیک از ترکیبات بسیار مهم خاک است که خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و حاصلخیزی خاک را تحت تأثیر قرار می دهد و همچنین اثرات مستقیم بر روی گیاهان و محصولات کشاورزی دارد.
برخی مطالعات نشان داده اند که مواد هیومیک حاوی اکسین یا مواد شبه اکسین می باشند. مواد هیومیک متابولیسم ثانویه گیاه را با افزایش جذب CO2، سنتز ATP و تأثیر بر فتوسنتز راه می اندازند. اسید هومیک می تواند بطور مستقیم اثرات مثبتی بر رشد گیاه بگذارد. رشد قسمت هوایی و ریشه گیاه توسط اسید هومیک تحریک می شود ولی اثر آن بر روی ریشه برجسته تر است، حجم ریشه را افزایش داده و باعث اثربخشی سیستم ریشه شده که احتمالاً دلیل افزایش محصول می باشد.
اسید هومیک جذب نیتروژن، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و فسفر را توسط گیاه افزایش می دهد. کاربرد اسید هومیک کلروز گیاهان را بهبود می بخشد که احتمالاٌ نتیجه ای است از توانایی اسید هومیک برای نگهداری آهن خاک به فرمی که قابل جذب و سوخت و ساز باشد. این پدیده می تواند در خاکهای قلیایی و آهکی مؤثر باشد که معمولاً کمبود آهن قابل جذب و مواد آلی را دارند.
کاربرد اسید هیومیک در پرتقال باعث افزایش تعداد میوه در درخت و بالاترین عملکرد محصول شده است. همچنین خصوصیات فیزیکی میوه (وزن، اندازه، ارتفاع و قطر میوه) و کیفی میوه (درصد مواد جامد محلول، درصد اسیدیته، نسبت مواد جامد محلول به اسیدیته و درصد وزن آب میوه ) با کاربرد اسید هیومیک افزایش پیدا کرد.
بیشتر بخوانید: افزایش مقاومت گیاهان در برابر سرما با هیومیک اسید، طلای سیاه کشاورزی
محصول (Kg/tree) | وزن میوه (گرم) | |
با اسید هیومیک | 53.7 | 135 |
بدون اسید هیومیک | 42.5 | 114 |
مزایای اسید هیومیک در کشاورزی
اسید هیومیک یک ترکیب عضوی است که از تجزیه و تحلیل مواد آلی، به خصوص مواد گیاهی مثل سرشاخهها، برگها، و سایر بخشهای گیاهی ناخالص، به دست میآید. این اسید یکی از اصلیترین اجزایی است که در مواد آلی غنی میباشد و در خاک، کودهای کشاورزی، و گیاهان یافت میشود. کاربردهای اسید هیومیک در کشاورزی بسیار متنوع و مفید هستند:
بهبود خاصیتهای فیزیکی خاک:
افزودن اسید هیومیک به خاک باعث افزایش پایداری خاک، افزایش نفوذپذیری، و کاهش نرمی خاک میشود. این اسید میتواند به بهبود خصوصیات فیزیکی خاک کمک کند و خاک را برای رشد گیاهان بهتر کند.
کمک به جذب عناصر غذایی:
اسید هیومیک میتواند فعالیت جذب عناصر غذایی توسط گیاهان را افزایش دهد. این اسید میتواند کمک کند تا عناصر غذایی در خاک به شکل مایعتری درآیند و در دسترس گیاهان قرار گیرند.
افزایش مقاومت به استرسهای محیطی:
استفاده از اسید هیومیک ممکن است به گیاهان کمک کند تا مقاومت خود در برابر استرسهای مختلف محیطی افزایش یابد، از جمله خشکی، حرارت افزایش یافته، یا حتی حملات بیماریزا.
افزایش رشد گیاهان:
اسید هیومیک به عنوان یک محلول عضوی به گیاهان ارائه میشود و میتواند به رشد و توسعه سلولی، افزایش تعداد شاخهها، و حتی افزایش تعداد گلها کمک کند.
مدیریت آب:
با تقویت ساختار خاک و افزایش نفوذپذیری، اسید هیومیک ممکن است به بهبود مدیریت آب در خاک کمک کند و کاهش مصرف آب در کشاورزی را تسهیل دهد.
استفاده در ترکیب با کودهای معدنی:
اسید هیومیک میتواند با کودهای معدنی ترکیب شده و به عنوان یک کود مخلوط استفاده شود، که ترکیبی از عناصر غذایی معدنی و مواد آلی فراهم میکند.
کاهش نمکزدایی:
اسید هیومیک ممکن است در خاکهای زراعی که به نمک زیادی مبتلا هستند، به عنوان یک عامل نمکزدایی مؤثر عمل کند.
توجه:
هرچند که اسید هیومیک بسیار مفید است، اما استفاده از مقادیر مناسب و با دقت این ماده در کشاورزی مهم است. مشاوره با کارشناسان کشاورزی و استفاده از مقادیر توصیه شده، تضمینکننده بهترین نتایج است.