متابی سولفیت سدیم | Sodium Metabisulfite

توضیحات

احتمالا تا به حال با محصولاتی برخورد کرده اید که برای مدت طولانی تری نسبت به حالت طبیعی، کیفیت و تازگی خود را حفظ می کنند. این ماندگاری بیشتر را مدیون ترکیباتی به نام “نگهدارنده” هستیم. متابی سولفیت سدیم یکی از این ترکیبات پرکاربرد در صنایع غذایی، دارویی و صنعتی است که به صورت پنهان، از فساد و خرابی مواد مختلف جلوگیری می کند. در این مطلب قصد داریم شما را با ماهیت، کاربردها و نکات ایمنی پیرامون آن آشنا کنیم.

متابی سولفیت سدیم | سدیم پیروسولفایت | سدیم دی سولفیت چیست؟

متابی سولفیت سدیم (Sodium Metabisulfite) که با نام های دیگری همچون سدیم پیروسولفیت (Sodium Pyrosulfite) یا سدیم دی سولفیت (Sodium disulfite) نیز شناخته می شود، ترکیبی شیمیایی غیرآلی با فرمول Na2S2O5 است. این ماده به صورت پودر یا کریستال های سفید رنگ در بازار موجود بوده و بوی ملایمی از گوگرد دارد.

خواص شیمیایی کلیدی متابی سولفیت سدیم

در مجاورت آب، متابی سولفیت سدیم تجزیه شده و گاز دی اکسید گوگرد (SO2) آزاد می کند. این خاصیت، آن را به یک عامل کاهنده قوی تبدیل می نماید. به عبارت دیگر، با جذب اکسیژن موجود در محیط، از اکسید شدن و فساد مواد جلوگیری می کند.

انواع متابی سولفیت سدیم

متابی سولفیت سدیم در دو گرید اصلی خوراکی و صنعتی تولید و عرضه می شود. هر کدام از این گریدها دارای ویژگی ها و کاربردهای خاص خود هستند:

1. متابی سولفیت سدیم خوراکی:

این نوع طبق استانداردهای مواد غذایی تصفیه شده و برای استفاده در صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی مناسب است. از جمله ویژگی های این گرید می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خلوص بالا: متابی سولفیت سدیم خوراکی باید عاری از هرگونه ناخالصی و فلزات سنگین باشد.
• طعم و بوی خنثی: این گرید باید فاقد هرگونه طعم و بوی نامطبوع باشد تا در طعم و مزه مواد غذایی تداخلی ایجاد نکند.
• حلالیت بالا: باید به راحتی در آب حل شود تا در فرآیندهای مختلف به طور کامل عمل کند.

2. متابی سولفیت سدیم صنعتی:

در صنایع مختلفی همچون نساجی، عکاسی، چرم سازی و تصفیه فاضلاب کاربرد دارد. از جمله ویژگی های این گرید می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قیمت مناسب: متابی سولفیت سدیم صنعتی به دلیل عدم نیاز به تصفیه های خاص، از قیمت پایین تری نسبت به گرید خوراکی برخوردار است.
• کاربردهای متنوع: این گرید در طیف وسیعی از صنایع قابل استفاده است و محدودیتی در کاربرد آن وجود ندارد.
• قابلیت انحلال بالا: به راحتی در آب حل می شود و به همین دلیل، استفاده از آن در فرآیندهای مختلف آسان و عملی است.

انتخاب نوع مناسب متابی سولفیت سدیم به کاربرد مورد نظر شما بستگی دارد. اگر قصد استفاده از این ماده در صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی را دارید، باید از گرید خوراکی آن استفاده کنید. اما اگر در صنایع دیگر همچون نساجی، عکاسی و تصفیه فاضلاب از این ماده استفاده می کنید، می توانید از گرید صنعتی آن با قیمت مناسب تر بهره ببرید.

1- کاربرد متابی سولفیت سدیم با گرید غذایی

صنایع غذایی، بیشترین سهم مصرف متابی سولفیت سدیم را به خود اختصاص داده است. FCC گرید بوده و در مواد غذایی به عنوان نگهدارنده استفاده می‌شود. در صنایع غذایی بعنوان نگهدارنده و جلوگیری کننده از فساد مواد غذایی بخصوص در میگو، آب میوه، سرکه و آبلیمو، غذاهای دریایی، میوه جات خشک و غیره استفاده می شود. این ماده در بخش های مختلف این صنعت کاربرد دارد که عبارتند از:

 نگهدارنده و ضد اکسید کننده:

متابی سولفیت سدیم با جلوگیری از اکسید شدن، مانع از تغییر رنگ و طعم مواد غذایی می شود. به همین دلیل، از آن به عنوان نگهدارنده در تولید انواع میوه خشک، سیب زمینی سرخ شده آماده، آب میوه ها، شربت ها و برخی از سبزیجات کنسروی استفاده می گردد.

سفید کننده و ترد کننده:

در فرآیند خشک کردن میوه ها، با جلوگیری از واکنش قهوه ای شدن باعث حفظ رنگ سفید و طبیعی میوه می شود. همچنین، در تولید سیب زمینی سرخ شده آماده، این ماده سبب تردی و شکنندگی بیشتر محصول نهایی می گردد.

کاربرد در تولید شراب و آبجو:

به عنوان یک ضدعفونی کننده ملایم، در مراحل اولیه تولید شراب و آبجو جهت کنترل رشد باکتری های ناخواسته به کار می رود.

– طرز استفاده از متابی سولفیت سدیم در صنعت غذا

1. میوه خشک: 1 تا 2 گرم را در 1 لیتر آب حل کرده و میوه های برش خورده را به مدت 5 تا 10 دقیقه در این محلول خیس کنید. سپس میوه ها را آبکش کرده و طبق دستورالعمل خشک کنید.
2. آب میوه: 0.5 تا 1 گرم را در 10 لیتر آب میوه حل کنید. این کار به حفظ رنگ، طعم و کیفیت آب میوه کمک می کند.
3. شراب و آبجو: 0.2 تا 0.5 گرم را در 10 لیتر موست (آب انگور قبل از تخمیر) حل کنید. این کار به کنترل رشد میکروب ها و جلوگیری از اکسید شدن موست کمک می کند.
4. کنسرو سازی: 0.1 تا 0.2 گرم متابی سولفیت سدیم را به هر 1 کیلوگرم مواد غذایی قبل از فرآیند کنسرو اضافه کنید.
5. تولید سیب زمینی سرخ شده آماده: 0.5 تا 1 گرم را در 10 لیتر آب حل کرده و سیب زمینی های برش خورده را به مدت 5 تا 10 دقیقه در این محلول خیس کنید. سپس سیب زمینی ها را آبکش کرده و طبق دستورالعمل سرخ کنید.

2- کاربردهای دارویی و بهداشتی

در صنایع دارویی و بهداشتی نیز کاربردهای متعددی دارد. از جمله موارد استفاده این ماده می توان به موارد زیر اشاره کرد:

تولید داروهای ضد قارچ:

به عنوان یک عامل ضد قارچ در تولید برخی از داروهای موضعی و خوراکی به کار می رود. (جهت تولید استامینوفن و به مقدار کم به بعضی از داروها اضافه می‌شود.)

حفظ کیفیت محصولات آرایشی و بهداشتی:

این ماده با جلوگیری از رشد میکروب ها و قارچ ها، به حفظ کیفیت و افزایش ماندگاری محصولات آرایشی و بهداشتی مانند کرم ها، لوسیون ها و شامپوها کمک می کند.

ضدعفونی کننده سطوح:

به عنوان یک ضدعفونی کننده ملایم، برای ضدعفونی کردن سطوح در صنایع دارویی و بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرد.

3- کاربردهای صنعتی متابی سولفیت سدیم

متابی سولفیت سدیم در صنایع مختلفی همچون نساجی، عکاسی، چرم سازی و تصفیه فاضلاب نیز کاربرد دارد. در ادامه به برخی از این موارد اشاره می کنیم:

• صنعت ساختمان: جهت تولید روان کننده بتون و غیره
• صنایع آبکاری: جهت تصفیه فاضلاب حاوی یون کروم شش ظرفیتی و جهت جدا کردن کلر اضافی بعد از ازبین رفتن یون سیانید
• صنایع کاغذ سازی: جهت سفیدگری در صنایع شیمیایی بعنوان احیا کننده جهت خالص سازی و جداسازی آلدئیدها و کتونها، برای تولید سولفوکسیناتها “ماده پایه شامپو بچه” و جهت تولید بعضی رنگهای آلی
• صنعت نساجی: در فرآیند رنگرزی الیاف و پارچه ها به عنوان احیا کننده به کار می رود. در صنایع نساجی بعنوان تمیز و سفید کننده پشم و دیگر الیاف طبیعی، جهت تولید رنگهای خمره ای بعنوان حذف کننده کلر بعد از سفیدگری نایلون و بعنوان فعال کننده در پلیمریزاسیون اکریلو نیتریل استفاده می شود.
•  صنعت عکاسی: این ماده به عنوان یک ضد مه برای تثبیت عکس ها و جلوگیری از محو شدن آنها استفاده می شود. (صنایع عکاسی در محلول ظهور جهت اسیدی کردن محلول ثبوت)
• صنعت چرم سازی: در فرآیند دباغی چرم برای از بین بردن مو و چربی اضافی از پوست حیوانات استفاده می گردد. (جهت آهک زدایی پوست)
• تصفیه فاضلاب: این ماده به عنوان یک عامل کاهنده در تصفیه فاضلاب های صنعتی، به ویژه فاضلاب های حاوی فلزات سنگین، کاربرد دارد. (صنعت تصفیه جهت کلر زدایی آب قبل از ورود آب به سیستم اسمز معکوس در مورد سفید گری کالای پروتئین)
• کاربرد در تصفیه آب: باقیمانده کلر موجود در آب را خنثی کرده و به این ترتیب، طعم و بوی نامطبوع کلر را از بین می برد.

مزایای استفاده از متابی سولفیت سدیم

متابی سولفیت سدیم به دلیل ویژگی های منحصر به فرد خود، مزایای متعددی را در صنایع مختلف ارائه می دهد. از جمله این مزایا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اثرگذاری بالا: این ماده به عنوان یک ضد اکسید کننده و ضد میکروب قوی، به طور موثری از فساد و خرابی مواد جلوگیری می کند.
• قیمت مناسب: در مقایسه با سایر نگهدارنده ها، از قیمت مناسب و مقرون به صرفه ای برخوردار است.
• ایمنی نسبی: این ماده در مقادیر کم، برای انسان و محیط زیست نسبتاً ایمن بوده و خطرات کمتری را به همراه دارد.
• قابلیت انحلال بالا: به راحتی در آب حل می شود و به همین دلیل، استفاده از آن در فرآیندهای مختلف آسان و عملی است.

نکات ایمنی در استفاده از متابی سولفیت سدیم

با وجود مزایای متعدد، متابی سولفیت سدیم در صورت عدم استفاده صحیح، می تواند خطراتی را برای سلامتی انسان به همراه داشته باشد. به همین دلیل، رعایت نکات ایمنی در هنگام کار با این ماده ضروری است. از جمله این نکات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. استفاده از تجهیزات ایمنی: هنگام کار از عینک، دستکش و ماسک مناسب استفاده کنید تا از تماس این ماده با پوست، چشم و مجاری تنفسی خود جلوگیری کنید.
2. محیط تهویه مناسب: این ماده در مجاورت رطوبت، گاز دی اکسید گوگرد آزاد می کند. به همین دلیل، باید در محیط های با تهویه مناسب از آن استفاده کرد.
3. عدم بلعیدن: در صورت بلعیدن می تواند سمی باشد. به همین دلیل، از بلعیدن آن به شدت خودداری کنید و در صورت تماس با دهان و گلو، به سرعت با آب فراوان شستشو دهید.
4. دور از دسترس کودکان: این ماده را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
5. این ماده می تواند در افراد حساس، آلرژی یا تحریک پوستی ایجاد کند.

طرز تهیه متابی سولفیت سدیم

متابی سولفیت سدیم به صورت صنعتی از واکنش دی اکسید گوگرد (SO2) با هیدروکسید سدیم (NaOH) در دمای بالا تولید می شود. این فرآیند شامل مراحل زیر است:

1. تولید دی اکسید گوگرد: دی اکسید گوگرد (SO2) از طریق سوزاندن گوگرد (S) یا پیریت آهن (FeS2) به دست می آید.
2. جذب دی اکسید گوگرد در محلول قلیایی: گاز دی اکسید گوگرد (SO2) در محلول هیدروکسید سدیم (NaOH) جذب می شود و اسید سولفوروس (H2SO3) تشکیل می دهد.
3. اکسیداسیون اسید سولفوروس: اسید سولفوروس (H2SO3) با استفاده از اکسیژن هوا به اسید سولفوریک (H2SO4) اکسید می شود.
4. خنثی سازی اسید سولفوریک: اسید سولفوریک (H2SO4) با هیدروکسید سدیم (NaOH) خنثی شده و سولفات سدیم (Na2SO4) و آب (H2O) تولید می شود.
5. احیا سولفات سدیم: سولفات سدیم (Na2SO4) با استفاده از کربن (C) به متا بی سولفیت سدیم (Na2S2O5) و دی اکسید کربن (CO2) احیا می شود.

معادلات شیمیایی مربوط به مراحل فوق به شرح زیر است:

• سوزاندن گوگرد: S + O2 → SO2
• جذب دی اکسید گوگرد در محلول قلیایی: SO2 + 2 NaOH → Na2SO3 + H2O
• اکسیداسیون اسید سولفوروس: 2 H2SO3 + O2 → 2 H2SO4
• خنثی سازی اسید سولفوریک: H2SO4 + 2 NaOH → Na2SO4 + 2 H2O
• احیا سولفات سدیم: Na2SO4 + 2 C → Na2S2O5 + CO2

مضرات متابی سولفیت سدیم

با وجود فواید متعددی که این ماده دارد، در صورت استفاده نادرست یا عدم رعایت نکات ایمنی، می تواند مضراتی را برای سلامتی انسان به همراه داشته باشد. مهمترین مضرات متا بی سولفیت سدیم عبارتند از:

1. سمیت:

بلعیدن تنها و مستقیم آن می تواند سمی باشد. علائم مسمومیت با این ماده شامل تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکم، تنگی نفس و گیجی است. در موارد شدید، مسمومیت با متا بی سولفیت سدیم می تواند منجر به کما و حتی مرگ شود.

2. آلرژی:

در افراد حساس، آلرژی یا تحریک پوستی ایجاد می کند. علائم آلرژی به این ماده شامل قرمزی، خارش، تورم، بثورات پوستی و کهیر است. در موارد شدید، آلرژی به متا بی سولفیت سدیم می تواند منجر به آنافیلاکسی و شوک شود.

3. تحریک کننده:

تماس مستقیم سدیم متابی سولفیت با پوست، چشم و مجاری تنفسی می تواند سبب سوزش، قرمزی، خارش و التهاب شود. استنشاق این ماده می تواند منجر به سرفه، تنگی نفس و درد قفسه سینه شود.

4. تداخلات دارویی:

ممکن است با برخی از داروها، به خصوص داروهای ضد انعقاد خون، تداخل داشته باشد.

خرید و فروش متابی سولفیت سدیم

به دنبال متابی سولفیت سدیم با کیفیت بالا و قیمت مناسب هستید؟

شرکت کیمیا پارس شایانکار، پیشرو در تامین مواد شیمیایی، مفتخر است که متابی سولفیت سدیم را در گریدهای مختلف صنعتی و خوراکی با کیفیت بالا و قیمت مناسب به مشتریان خود ارائه می دهد.

قیمت متابی سولفیت سدیم

قیمت متابی سولفیت سدیم به عوامل مختلفی از جمله گرید، خلوص، مقدار و محل خرید بستگی دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت سفارش متابی سولفیت سدیم با کیفیت بالا و قیمت مناسب، همین امروز با ما تماس بگیرید یا در سایت کیمیا پارس شایانکار ثبت سفارش نمایید.