کاربرد شگفت انگیز زئولیت در کشاورزی، کلید طلایی برای حل چالش های کشاورزی

حفظ سلامت خاک و تامین مواد مغذی برای رشد بهینه گیاهان، همواره دغدغه کشاورزان بوده است. در این میان، مواد معدنی مختلفی به عنوان راه حل و کمک کننده به کشاورزان ظهور کرده اند. اما در سال های اخیر، ماده معدنی به نام «زئولیت» توجه بسیاری از کشاورزان را به خود جلب کرده است.

در این مقاله قصد داریم انقلابی که زئولیت در کشاورزی به پا کرده است را مورد بررسی قرار دهیم. با ما همراه باشید تا ضمن شناخت ماهیت زئولیت، با کاربردهای آن در مزرعه خود آشنا شوید.

زئولیت چیست و چگونه به یاری خاک می آید؟

زئولیت یک ماده معدنی طبیعی با ساختار متخلخل است. تصور کنید تکه سنگی اسفنجی مانند! این ساختار اسفنجی به زئولیت اجازه می دهد تا آب و مواد مغذی را در خود ذخیره کند. به زبان ساده، زئولیت مانند یک بانک برای خاک عمل می کند که در زمان کم آبی و نیاز گیاه، مواد مورد نیاز را در اختیار آن قرار می دهد.

علاوه بر این، زئولیت دارای بار الکتریکی منفی است که باعث جذب یون های مثبت مانند آمونیوم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم می شود. این ویژگی شگفت انگیز زئولیت از هدر رفتن مواد مغذی در خاک جلوگیری کرده و در اختیار ریشه گیاه قرار می دهد.

شاید تا بحال درباره فواید و کاربرد زئولیت در کشاورزی شنیده باشید. زئولیت یکی از مواد معدنی ضروری است که باید در ترکیب خاک کشاورزی از آن استفاده شود. برای این امر دلایل گوناگونی وجود دارد. برای دریافت اطلاعات دقیق تر، خواندن ادامه این مطلب به شما پیشنهاد می‌شود.

زئولیت ماده ای معدنی است که در کشاورزی در زمینه افزایش عملکرد محصولات کشاورزی و بهبود بهره‌وری خاک و همچنین صرفه‌جویی در میزان مصرف کودهای شیمیایی و آب و استفاده بهینه از کودهای حیوانی کاربرد دارد.

در حال حاضر کشورهایی همچون ژاپن، ایتالیا، اسپانیا و ترکیه به طور گسترده‌ از زئولیت در بخش کشاورزی استفاده می کنند.

زئولیت یک نوع آلومینوسیلیکات بوده و دارای خواص فیزیکی به شرح زیر است:

• خاصیت جذب و نگهداری آب در ساختار خود به مدت طولانی
• خاصیت تبادل کاتیونی فوق‌العاده
•  جذب عناصر فلزی سنگین
•  غربال مولکولی

همین خواص، زئولیت را به یک ماده اساسی و کاربردی در کشاورزی تبدیل کرده است. اما چگونه؟

خرید زئولیت مخصوص کشاورزی با قیمت رقابتی

کاربردهای زئولیت در کشاورزی

کاربردهای زئولیت در کشاورزی در ادامه آمده است:

1-نقش زئولیت در جذب آب و نگهداری رطوبت برای مدت طولانی:

با توجه به ساختار متخلخل زئولیت این ماده معدنی قادر است مقداری از آب موجود در خاک را جذب کرده و آن را برای مدت طولانی درون شبکه ساختاری خود نگهداری کند. آب جذب شده در ساختار زئولیت به تدریج آزاد شده و جذب گیاه می شود.

در طول روز به سبب تابش آفتاب مقداری از رطوبت سطحی خاک تبخیر می شود اما در طول شب با پائین آمدن دمای محیط، با جذب رطوبت هوا، مجدداً مقداری آب از دست داده شده جبران می گردد.

این عمل باعث کاهش قابل توجه میزان مصرف آب کشاورزی شده و حتی ممکن است در مناطق کم آب با توجه به خواص فیزیکی زمین زراعی مصرف آب را تا 50% کاهش دهد.

بنابراین استفاده از زئولیت در بخش کشاورزی برای کشورهایی مانند کشور ما که با کمبود آب مواجه هستند می‌توانند بخشی از مشکلات کمبود آب را برطرف سازد.

2- استفاده از زئولیت برای صرفه‌جویی در مصرف کودهای شیمیایی و جلوگیری از آلودگی‌ کودی:

درصدی از کودهای ازته و پتاسیم دار پس از مصرف به دلیل محلول بودن به وسیله آب‌های سطحی شسته شده و به عمق پایین‌تر از ریشه گیاه نفوذ کرده و یا اینکه به وسیله آب های سطحی شسته شده و هدر می رود.

زئولیت با دارا بودن ویژگی جذب کاتیونی شدید نسبت به +NH4 و +K بخش زیادی از ازت و پتاسیم را جذب کرده و درون ساختار شبکه ای خود به مدت طولانی نگهداری و به تدریج در اختیار گیاه قرار می دهد.

این امر موجب صرفه‌جویی در مصرف کودهای شیمیایی شده و همچنین از آلودگی آب های کشاورزی ناشی از مصرف کود شیمیایی می کاهد.

3-کاربرد زئولیت برای افزایش بازدهی خاک‌های زراعی و باغی ضعیف و متوسط:

استفاده از زئولیت معدنی سبب پایداری خاک شده و علاوه بر آن اسیدیته خاک را کنترل می کند. همچنین بخشی از کانی‌های پتاس و فسفر که پایدار و قابل جذب گیاه نیستند، توسط زئولیت که توانایی تبادل یونی دارد، جذب شده و بخشی از مواد مفید را قابل جذب گیاه می نماید.

در نتیجه موجب افزایش حاصلخیزی خاک‌های زراعی و باغی کم قوت و یا متوسط می گردد.

4- استفاده از زئولیت برای تصفیه آب و خاک آلوده:

زئولیت به دلیل دارا بودن خاصیت کاتیونی شدید بخش زیادی از عناصر سمی و سنگین موجود در آب های سطحی و کشاورزی را جذب نموده و از ورود این مواد مضر به گیاهان و ورود مواد سمی به چرخه تغذیه ای جلوگیری به عمل می آورد.

این آلودگی ها به دلیل استفاده مدام از کودهای شیمیایی و یا آلودگی های ناشی از کارخانه‌ها و صنایع می باشد.

5- استفاده از زئولیت برای افزایش تولید محصولات کشاورزی:

نتایج استفاده از زئولیت در کشورهای مختلف نشان داده است که کاربرد این ماده مفید معدنی موجب افزایش بازده تولید محصولات کشاورزی شده که این افزایش محصول در تعدادی از محصولات کشاورزی بخصوص در صیفی جات حتی تا 40 درصد افزایش تولید نشان داده است.

6- اثر مثبت زئولیت در افزایش بهره‌وری کود حیوانی:

مخلوط کردن کود حیوانی با مقدار کمی زئولیت می‌تواند در موارد زیر بهره‌وری کودهای حیوانی را افزایش داده و از ضایعات آن جلوگیری به عمل آورد:

6-1- مواد مفید کود مانند ترکیبات ازته سریعاً جذب زئولیت شده و از شستشو و هدر رفتن آن در اثر آبیاری و نزولات جوی جلوگیری به عمل می آید. ترکیبات ازته جذب شده، همزمان با نیاز گیاه به تدریج آزاده شده و در نتیجه بازدهی کود را افزایش می‌دهد.

6-2- مقدار زیاد اوره در فضولات تازه حیوانی، اثر نامطلوبی بر روی گیاهان دارد. جذب این مواد توسط زئولیت از صدمه دیدن گیاهان جلوگیری می‌نماید.

6-3- اگر زئولیت به بستر حیوانات اضافه شود با جذب سریع + NH 4 بوی مطبوع کود حیوانی را از بین می برد.

6-4- زئولیت به علت تخلخل بالا و جذب کنندگی شدید رطوبت ، بخش اعظم آب موجود در فضولات را به خود جذب نموده عمل کوددهی را آسان تر می‌سازد.

6-5- از زئولیت در انبار کردن غلات برای جذب رطوبت و از بین بردن آفات انباری در سیلوها به ویژه در مناطق مرطوب، به منظور جلوگیری از کپک زدن استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: آشنایی با زئولیت

فواید و مزیت های استفاده از زئولیت در کشاورزی و باغات

مزیت های استفاده از زئولیت در کشاورزی و باغات به شرح زیر است:

•  افزایش نسبت خاکدانه های مقاوم در آب در زمین های کشاورزی
•  بهبود کیفیت و کوتاه شدن زمان تخمیر کودهای دامی به میزان 4 تا 5 برابر
•  افزایش تولید و بهبود مرغوبیت محصولات کشاورزی
•  جلوگیری از سوختگی ریشه گیاهان و افزایش رشد ریشه و گیاه
•  جلوگیری از شستشوی و اتلاف ازت خاک در اثر آبیاری و باران
•  جلوگیری از فرسودگی و هدر رفتن خاک به دلیل قابلیت بالای جذب آب و رطوبت
•  جذب رطوبت موجود در هوا و خاک و رها سازی تدریجی آن در خاک
• کاهش و صرفه جویی بسیار زیاد در مصرف آب برای زمین های کشاورزی
•  بهبود تهویه مطلوب خاک و تأمین اکسیژن مصرفی گیاهان
• جذب و از بین بردن عناصر سمی موجود در خاک و آب از جمله سدیم، سرب و کادمیوم
•  تقویت خاک های کشاورزی زیر کشت گیاهان غده ای مانند سیب زمینی، پیاز و چغندر
•  جلوگیری از فقیر شدن خاک از مواد اولیه به دلیل خاصیت تبادل یونی بالا
• -تنظیم pH خاک و متعادل کردن آن در حد مطلوب به دلیل خاصیت تامپونی
•  بهبود کیفیت پوسته محصولات در نتیجه، افزایش مدت زمان انبارداری آن ها
•  کاهش تعداد میوه های نارس و ریزش شکوفه ها
•  تنظیم پتاسیم خاک و بهبود کیفیت گیاه و مرغوبیت میوه
•  افزایش مقاومت گیاه در مقابل فساد و بیماری ها
•  کاهش شوری خاک و آب

چه مقدار زئولیت برای مزرعه شما کافی است؟

این سوالی است که ذهن بسیاری از کشاورزان را به خود مشغول می کند. حقیقت این است که میزان مصرف زئولیت به عوامل مختلفی بستگی دارد که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم:

1- نوع محصول

میزان مصرف زئولیت برای محصولات مختلف، متفاوت است. به طور کلی برای محصولات با نیاز آبی بالا مانند ذرت و یونجه به مقدار بیشتری زئولیت در مقایسه با گندم و جو نیاز است.

2- کیفیت خاک

خاک های رسی و با زهکشی ضعیف، به مقدار بیشتری زئولیت نسبت به خاک های سبک و با زهکشی مناسب نیاز دارند.

3- روش مصرف

روش مصرف زئولیت بر میزان مصرف آن تاثیر می گذارد. برای مثال، در روش مخلوط کردن مستقیم با خاک، به مقدار بیشتری زئولیت نسبت به روش ترکیب با کودهای شیمیایی نیاز است.

به طور کلی، میزان مصرف زئولیت در زراعت بین 1500 تا 2000 کیلوگرم در هکتار و در باغات بین 2000 تا 3000 کیلوگرم در هکتار بر اساس سن درخت، آنالیز آب و خاک قابل توصیه است.

• نکته مهم: قبل از مصرف زئولیت، انجام آزمایش خاک برای تعیین دقیق مواد مغذی موجود در خاک و مشورت با کارشناسان کشاورزی الزامی است.

روش های جادویی استفاده از زئولیت در کشاورزی

خوشبختانه، زئولیت یک ماده همه کاره در کشاورزی است و می توان از آن به روش های مختلفی استفاده کرد:

1- مخلوط کردن مستقیم با خاک

این روش متداول ترین روش مصرف زئولیت است. در این روش، زئولیت به طور مستقیم با خاک مزرعه مخلوط می شود. این کار باعث بهبود ساختار خاک، افزایش ظرفیت نگهداری آب و مواد مغذی، و در نهایت منجر به رشد بهتر گیاهان می شود.

2- همراهی با کودهای شیمیایی

زئولیت را می توان با کودهای شیمیایی مخلوط کرد تا از هدر رفتن مواد مغذی و افزایش راندمان کوددهی جلوگیری شود. تصور کنید کودهای شیمیایی مانند ویتامین های گرانبهایی هستند که برای گیاهان تجویز می شوند. زئولیت با آزادسازی تدریجی مواد مغذی، روشی برای جذب حداکثر تاثیر این ویتامین ها عمل می کند.

3- نقش آفرینی در گلخانه ها و کشت بدون خاک

زئولیت به دلیل ظرفیت نگهداری آب بالا، در گلخانه ها و کشت های بدون خاک به عنوان بستر کشت مورد استفاده قرار می گیرد. این ویژگی زئولیت مانند یک سیستم آبرسانی داخلی عمل می کند که به طور مداوم رطوبت مورد نیاز ریشه گیاهان را تامین می کند.

مزایای اقتصادی و زیست محیطی زئولیت، هدیه ای به مزرعه و کره زمین

استفاده از زئولیت در کشاورزی مزایای اقتصادی و زیست محیطی متعددی به همراه دارد:

مزایای اقتصادی:

• کاهش مصرف کودهای شیمیایی: با ذخیره و آزادسازی تدریجی مواد مغذی، نیاز به مصرف کودهای شیمیایی را تا حد زیادی کاهش می دهد.
• افزایش راندمان آبیاری: با جذب و ذخیره آب، نیاز به آبیاری را تا حد 30% کاهش می دهد.
• افزایش کمیت و کیفیت محصول: با بهبود زهکشی و تهویه خاک، رشد گیاهان را تقویت کرده و به افزایش کمیت و کیفیت محصول می انجامد.
• کاهش هزینه های تولید: با استفاده از زئولیت، هزینه های مربوط به کوددهی، آبیاری و سموم دفع آفات به طور قابل توجهی کاهش می یابد.

مزایای زیست محیطی:

• کاهش آلودگی خاک و آب: با جذب آلاینده ها، از آلودگی خاک و آب جلوگیری می کند.
• حفظ تنوع زیستی: با ایجاد شرایط مناسب برای رشد میکروارگانیسم های مفید، به حفظ تنوع زیستی خاک کمک می کند.
• بهبود زهکشی خاک: با ایجاد زهکشی مناسب، از باتلاقی شدن خاک و غرقابی شدن ریشه گیاهان جلوگیری می کند.
• افزایش کربن خاک: با ذخیره کربن، به حفظ سلامت خاک و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای کمک می کند.

زئولیت را از کجا تهیه کنیم؟

برای تهیه زئولیت کشاورزی با کیفیت بالا، می توانید به شرکت کیمیا پارس شایانکار اعتماد کنید. این شرکت با سابقه چندین ساله در زمینه صادرات و واردات انواع مواد شیمیایی، معدنی و کودهای کشاورزی، به عنوان یک مرجع قابل اعتماد در این حوزه شناخته می شود.

چرا کیمیا پارس شایانکار؟

• سابقه و تجربه
• کیفیت بالا
• تنوع محصولات
• قیمت مناسب
• خدمات پس از فروش

کیمیا پارس شایانکار، آماده ارائه بهترین خدمات به شما کشاورزان گرامی می باشد.

سوالات متداول

1. آیا زئولیت برای همه گیاهان مفید است؟

بله، زئولیت برای اکثر گیاهان مفید است. با این حال، قبل از استفاده از زئولیت برای هر گیاه، تحقیقات لازم را انجام دهید.

2. آیا زئولیت می تواند جایگزین کودهای شیمیایی شود؟

خیر، زئولیت جایگزین کودهای شیمیایی نیست. زئولیت به عنوان مکمل کودهای شیمیایی عمل می کند و می تواند به افزایش راندمان کوددهی کمک کند.

3. آیا زئولیت برای انسان و محیط زیست مضر است؟

زئولیت یک ماده معدنی طبیعی و غیر سمی است. با این حال، در صورت استنشاق گرد و غبار زئولیت ممکن است مشکلات تنفسی ایجاد شود.

4. بهترین زمان برای استفاده از زئولیت چه زمانی است؟

بهترین زمان برای استفاده از زئولیت قبل از کاشت و یا در اوایل فصل رشد است.

5. آیا زئولیت با سایر مواد شیمیایی کشاورزی سازگار است؟

بله، زئولیت با اکثر مواد شیمیایی کشاورزی سازگار است. با این حال، قبل از مخلوط کردن زئولیت با هر ماده شیمیایی، آزمایش سازگاری انجام دهید.